İhsan Süreyya Sırma’nın (D.1944) 2014 yılında yayınlanan 5 ciltlik kitap serisidir. Kitaplar tam olarak yazarın da söylediği gibi Müslümanların siyasi tarihine odaklanıyor. Sosyal yapı, ekonomi vb. gibi konular üzerinde neredeyse hiç durulmuyor.
1.kitap
Hz. Adem‘den başlayarak Peygamber Efendimiz’i 40 yaşına kadar anlatıyor. Kitabı beğenmekle beraber anlatım tarzının basit oluşu ve bu tür konulara ilgimden dolayı rahatlıkla okudum. Ancak tekrarlar can sıkıcıydı. Aynı ayetlerin defalarca karşımıza çıkması gerekmezdi. Güzel bir akış var ancak sık tekrarlar ciddi manada bunaltıcıydı.
Yazardan da bahsetmek gerekirse, ilk başta etliye sütlüye bulaşmayan bir anlatım tarzı vardı. Nedense kitabın bazı bölümlerinde şunlar şunlar bunu diyor ama desinler bakalıma getirilen sözler var. Bir tarihçi neden bir tarihçiyi 5 ciltlik kocaman bir seri içerisinde yermeyi tercih eder, anlamış değilim. Bu hem kitabına hem okuyucusuna hem de eleştiriyi artık hangi tarihçiye ya da tarihçilere yapıyorsa ona hakarettir. Tertemiz bir kitabı allak bullak eden bir durumdur bu.
Bu kitapta yazarın subjektifliğini pek göremiyorsunuz. Daha çok ayetlerle veya gerçek olaylarla desteklenen bir yapı var. Kendi fikrini çok fazla kenara atmış. Ama konu başka yazarlara, tarihçilere gelince çok kolay bir şekilde yerebiliyor. Kitap da artık bir zaman sonra eleştiri yığınına dönüşüyor.
Genel olarak bir “araştırma” kitabı sandığım bu kitaptan yeterli hazzı alamadım. Ama kitabın gösterişsiz anlatımından dolayı da beğendiğimi söyleyebilirim.
2.kitap
Yazar, serinin 2. kitabında bilgileri bu kez çaprazlama daha fazla doğrulamış gibi gözüküyor. Daha fazla hadis kaynağı kullanmış. İlk kitaptaki o eleştirileri de azaltmış. Bu kitapta özellikle Mekke ve Medine dönemleri anlatılıyor.
Kitabı 1.sinden daha çok beğendim. Çünkü Peygamber Efendimiz’in savaşlarla bu kadar iştigal ettiğini bilmiyordum. Bildiğimiz Uhud, Hendek, Bedir savaşları dışında, daha birçok savaşta Peygamber Efendimiz komutanlık yapmış ve ben bunu bu kitaptan detaylı ve doğru bir şekilde öğrendim. Yeni bir şey öğrenmenin hazzını yaşadım.
3.kitap
Müslümanların Tarihi serisinin 3. kitabı daha çok halifelik dönemi ve ondan sonra gelen Emevi saltanatı ve akabinde gelen saltanat kavgaları ile devam ediyor. O dönemler bu kadar sürtüşmenin, Müslümanların yine Müslümanlar tarafından katledilmesinin veyahut pisi pisine yaşanan Müslüman ölümlerinin bu kadar fazla olduğunu, olacağını asla tahmin bile edemezdim. Koltuk uğruna Müslümanlığını kaybedenler mi dersin, zevk sefaya düşenler mi dersin, hak yiyen mi dersin, ne ararsan varmış.
Aradan sadece bir tane halife, Ömer b. Abdülaziz, Peygamber Efendimiz’in sünnetini, Kur’an’ı, İslam’ı yaşamaya ve yaşatmaya çalışmış, diğer halifeler gibi olmamıştır (Buradaki halifelerden kasıt, 4 büyük halifeden sonra başlayan saltanatvari bir oluşumdur). Ayrıca Ömer b. Abdülaziz Müslümanların örnek alması gereken bir Müslüman olarak göze çarpmaktadır.
Kitap aşırı detay içeriyor. Rivayet edilen herhangi bir olay derinlemesine yazılmış. Buna gerek var mıydı, pek emin değilim. Çünkü yaklaşık 500 sayfalık kitabın 400 sayfasını sıkılarak okudum, okuyarak sıkıldım.
4.kitap
4. kitapta da saltanat devam ediyor. Bu sefer Emeviler’i yenen Abbasiler en güçlü konumda. Değişmeyen şeyler çatışmalar, isyanlar, işgaller, ihanetler, karışıklıklar; Bermekîler gibi bazı toplulukların yok edilmesi…
Diğer taraftan ıslahat tadında yapılan bazı işler de var. Örneğin Bağdat’ın kurulması Abbasiler döneminde gerçekleşmiştir. Yine Halife Mütevekkil tarafından Şam’da bir saray yaptırılmıştır.
Abbasi Devleti’nin yıkılmasından sonra ortaya çıkan, daha doğrusu kurulan Endülüs İslam Devleti’ndeki en önemli olaylardan bir tanesi de bu bölgedeki Hıristiyanların Müslüman oluşudur. Her ne kadar burada bir Müslüman devleti kurulmuş olsa da bazı Müslüman (!) emirler şaraptan vazgeçmiyor, kendilerini müziğe ve eğlenceye veriyordu.
Abbasiler’den sonra ortaya Selçuklular çıkıyor ve Selçuklular da sürekli Haçlı seferleri ile (İlk Haçlı seferleri, Selçuklular zamanında yapılmıştır) uğraşıyorlar. Müslümanlar için ve hatta Hıristiyan ve Yahudiler için de kutsal sayılan Kudüs için binlerce insan ölüyor, şehit oluyor.
Son olarak ortaya çıkan Moğollar binlerce Müslümanı katlediyor, hatta din ayrımı gözetmeksizin öldürüyor, yakıp yıkıyordu.
4. kitabın ilk 3 kitaptan, daha doğrusu 3. kitaptan pek bir farkı yoktu. Çünkü olaylar değişse de yıllar geçse de ana konu saltanat olduğu için her gelen kendi saltanatını devam ettirmiş, kendi halkına da yapılan savaşlarla, aldığı fazladan vergilerle zulmetmiştir. Binlerce Müslüman da boşu boşuna şehit olmuştur.
5.kitap
5. kitapla birlikte artık Osmanlı Devleti’ne geçiş yapıyoruz. Tarih kitaplarımızda gördüğümüz hepimizin bildiği o dönemler kısa kısa geçilmiş. Yükselme, duraklama ve gerileme dönemleri anlatılmış. Bu dönemlere ait bilinenler dışında olağanüstü bir bilgiye pek rastlayamadım.
Genel özet:
Kitapları genel olarak beğendim. Yazım dili sizi çok yormuyor. Akıcı bir şekilde okunabilir. Konular itibariyle de Peygamber Efendimiz zamanında her şey ne kadar güzelse, iyiyse; ondan sonraki dönemlerde de bir o kadar kötü. Bu farklılığın bariz bir şekilde olması ve bunu okumak gerçekten üzüntü vericiydi. Yukarıda saltanattan bahsettik. Ne yazık ki günümüzde de devam eden bir konu.
