Nobel Edebiyat Ödüllü yazar José Saramago tarafından 2004 yılında yazılmıştır.
Konusu itibariyle siyasi bir kitap gibi görünse de aslında değildir. Seçim günü oy kullanmaya giden insanlar, sağanak yağmur başlayınca geri dönerler. Yağmur dindikten sonra oy kullanmaya tekrar giderler. Ancak bu sefer de oyların %83 gibi büyük bir kısmı boş oy çıkar. Zaten temel olarak da kitapta bunun nedeni sorgulanıyor.
Boş oyların bu kadar yüksek çıkması tüm hükümeti ayağa kaldırır. Tüm bakanlar konunun araştırılması için adamlarını sahaya gönderir. Tabii burada işler çirkinleşiyor: Boş oy kullandığı düşünülenler yalan makinesine bağlanıyor. Ülkede sıkıyönetim ilan ediliyor. Çatışmalar çıkıyor. Sürekli eylemler yapılıyor. En sonunda da insanlar, hükümet tarafından acımasızca öldürülüyor.
Distopya devam ediyor
Boş oy kullanmak daha doğrusu boş oyların bu kadar yüksek çıkması çok özel bir konu. Ancak günümüzde de seçim zamanı, oylamalarda işler sürekli eylemlere ve insanları öldürecek boyutlara gelmese de yine de benzer noktalar günümüzde de mevcut.
Öte yandan kitapta aslında demokrasi yanlısı gibi gözüküp de hiç de demokratik olmayan durumlar anlatılıyor. Bu da Saramago’nun taşlama biçimi.
Görmek: 2. Körlük Vakası
Görmek, Körlük’ün devamı niteliğindedir; Körlük’ün 4 yıl önce olduğu ve hala devam ettiğini anlıyoruz (Buradaki “hala devam ediyor” ifadesi, seçimlerde oy kullananlara ve hükümete karşı yapılan bir hicivdir). Bu kitapta da boş oy kullananların aslında Körlük ile ilgili olabileceği düşünülüyor. Hatta Körlük’te tek kör olmayan kadının peşine düşülüyor. Olaylar da bundan sonra biraz da Körlük ile bağlantılı olarak akıyor.
Kitaptaki cümle bitimleri virgüller ile ayrıldığından çok hızlı bir şekilde ve akıcı olarak okunabiliyor. Ancak ana tema siyaset ve seçim olduğundan okuması her ne kadar akıcı olsa da yine de beklediğim olumlu etkiyi hissedemedim. Siyaset ve seçim gibi anlamakta güçlük çektiğimiz konular herkese hitap etmez. Kitabın yazım dili şiirsel ancak beklediğim tadı (Körlük, seviyeyi çok yukarıya taşıdı) alamadım. Fakat devam kitabı olduğundan (Serinin 2. Kitabı) okunmalıdır.
José Saramago hakkında
1922 yılında doğmuş, Portekizli yazar. José Saramago’yu aykırı ve uçarı bir yazar olarak tanımlıyorum. Alıp bir kategoriye koyamıyorum; adeta kabına sığmayan bir çocuk gibi. Hayal gücü çok yüksek, insanları çok iyi tanıyan bir analist ve sosyolog… Kitaplarında tam zıddını hissetsem de bence dindar biri de.
