İncelemelerKitap

Bir Direnişçinin Cephe Notları: Çeçenistan Günlüğü

Asım Güleryüz’ün 2011 yılında piyasaya çıkan ve 2. Çeçenistan Direnişi’nin bir kısmında bulunduğu sırada almış olduğu notlardan oluşan bir anı kitabıdır.

Kitabın adından da anlaşılacağı üzere Çeçenistan’da geçen savaşı ve direnişi konu almaktadır. Gerçek bir hikayeye dayanmakta olup Asım Güleryüz’ün yanına bir miktar para alarak 2. Çeçenistan Savaşı’na (ya da direnişine) katılması ile başlar. Ama öncelikle 1. Çeçen Savaşı‘na bir bakalım. Zira buradaki savaş daha kısa sürmesine rağmen daha çok kayıp yaşanmıştır.

1. Çeçen Savaşı

Rusya Federasyonu ve Çeçen Cumhuriyeti arasındaki bu savaş daha doğrusu direniş, 1994 yılında başlamış ve yaklaşık 3 yıl kadar sürmüştür. Her ne kadar direnişin sonunda Rusya barış imzalamak zorunda kalsa da bu ve yaşanmış diğer savaşlarda yine en zararlı çıkan masum halktır. Bu direnişler bağımsızlık mücadelesi için yapılmakta. Oysa ki dönüp baktığımızda ortada bağımsızlık mücadelesi verilecek olan bir halk kalmamış gözüküyor. Kısacası külliyen bir zarar söz konusu. (Yüz binlerce sivil kaybın olduğu bu savaşta yaklaşık 1 milyon sivil de evlerinden olmuştur).

1. Çeçenistan Savaşı (Temsili)

2. Çeçen Savaşı

2. Çeçen Savaşı ise 1999 yılında başlamış ve yaklaşık 10 yıl sürmüştür. Kitabın yazarı Asım Güleryüz de Çeçenistan’daki mücahitlere (İslam adına savaşan kişi) yardıma gitmiş ve savaşmıştır. Çeçenistan macerası 11 ay sürmüştür. Macera diyorum, çünkü çoğu zamanını savaşarak değil de bekleyerek geçirmiştir. Esasen planında 3 ay kalmak ve geri dönüp direniş için siyasi ayaklar oluşturmak varmış. Ancak sürekli cephe değiştirdi ve buralarda neredeyse savaşmadı.

Sıcak savaştan ziyade daha çok gerilla taktikleri ve pusular yaparak savaşmış ve geri çekilmişler. Çünkü Rusların sayısı onlardan katbekat fazla olduğundan bu şekli daha makul gözüküyor. Ayrıca direnişçilerin Ruslara göre mühimmatı da daha az. Ruslarda helikopter ve tank desteği varken direnişçilerde el yapımı el bombası ve el yapımı roket atar var.

2. Çeçenistan Savaşı (Temsili)

Çeçenistan bağımsızlığı için savaşan mücahitler

Kitapta oldukça detaylı bir anlatım var. Hikaye gerçek olunca da edebi yönü bir tarafa bırakırsak ortaya güzel bir yazı çıkmış. Fakat her ne kadar savaşın kötü bir şey olduğunu belirtsem de kitabı elime aldığımda bu minvalde bekliyordum. Ancak Asım Güleryüz çoğunlukla gittiğinde yaşadığı dil sorunundan, ailesine telefon edemeyişinden, yemeklerin kötü oluşundan ama sonra onlara da alıştığından, sigara içmesinden, çaydan çorbadan, Çeçenlerin nasıl insanlar olduklarından bahsetmiş.

Yeri geliyor çok yakınındaki yerler bombalanıyor, kaldıkları evlere baskınlar yapılıyor; yeri geliyor tavuk kümesinde binlerce tavukla yatmak, gece çamurda uyumak zorunda kalıyor. Ancak yoğunluk buralarda değil. Kitaptaki en can alıcı olay kitabın detaylı bir anlatıma sahip olması.

Kitapta adı geçen bazı komutanlar

Şamil Basayev (İslamcı direniş lideri, Çeçen Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri Komutanı 1965-2006)

İbnü’l-Hattâb (Çeçen savaşları finansörü, Çeçenistan milli kahramanı 1969-2002)

Aslan Mashadov (Çeçen İçkerya Cumhuriyeti 3. cumhurbaşkanı, Çeçenistan Bağımsızlık Mücadelesi’nin lideri 1951-2005)

Ek bilgi olarak, Amerikalı yazar Thomas Goltz tarafından yazılmış olan Çeçenistan Günlüğü/Bir Savaş Muhabirinin İzlenimleri adlı kitap, bu kitapla benzer özellikler taşımasa da Rusya’nın 1995 yılında Çeçenistan’ın Samaşki köyündeki katliamını gözler önüne sermektedir.

Burak Bilen

Kitap okumak sizi bir yerden bir yere götürebilir mi?

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu